Rada Ministrów zatwierdziła i skierowała do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości, który wprowadza dwuletnie odroczenie obowiązkowego raportowania dla największych przedsiębiorstw w oparciu o tzw. “duże” ESG ESRS. To implementacja na polski grunt pakietu deregulacji w UE, ogłoszonego w lutym 2025 jako tzw. Omnibus I.
Nasze doświadczenia z praktyki mówią, że odłożenie części obowiązków wychodzi naprzeciw głosom ze środowiska biznesowego dotyczące zbyt szybkiego tempa wdrażania obowiązków ESG (nawet duże firmy nie zdążyły się jeszcze na nie przygotować).
Kto zyskuje dodatkowy czas?
Zmiany dotyczą zasadniczo dwóch kluczowych grup przedsiębiorstw:
- Duże przedsiębiorstwa (zatrudniające więcej niż 250 pracowników) – obowiązek raportowania ESG zostaje przesunięty z 2026 roku (za rok obrotowy 2025) na 2028 rok (za rok obrotowy 2027). Oznacza to, że największe polskie przedsiębiorstwa będą miały dodatkowe dwa lata na przygotowanie się do gromadzenia i publikowania informacji ws. zrównoważonego rozwoju.
- Małe i średnie spółki notowane na giełdach papierów wartościowych – dla tej grupy termin rozpoczęcia raportowania przesuwa się z 2027 roku (za rok obrotowy 2026) na 2029 rok (za rok obrotowy 2028). To przydatne dla mniejszych spółek giełdowych, które zazwyczaj dysponują ograniczonymi zasobami do wdrażania kompleksowych systemów raportowania.
Dlaczego to ważne dla biznesu?
Odroczenie wynika z rosnącej świadomości różnic między doskonale polskim firmom znanym obowiązkom operacyjnego ESG – czyli np. wdrażania w działalności gospodarczej przepisów pro-ekologicznych i pro-społecznych, a przełożeniem tego na ESG formalne: czyli stworzenia obszernej dokumentacji, do tego jeszcze pod rygorem zagrożenia ewentualnych błędów sankcami karnymi. W kontekście wzmożonej konkurencji ze strony firm spoza Unii Europejskiej, polski rząd – tak jak cała Unia – zdecydował się na działania deregulacyjne mające na razie odciążyć krajowy biznes.
Szansa na lepsze przygotowanie
Dodatkowy czas to nie tylko ulga dla firm, ale przede wszystkim okazja do właściwego przygotowania się do nowych obowiązków. Przedsiębiorstwa mogą wykorzystać ten okres na:
- Budowanie wewnętrznych kompetencji w zakresie ESG, np. szkolenia managerów
- Stworzenie dokumentów wymaganych wg Art. 63r. Ustawy o rachunkowości:
- opis modelu biznesu,
- polityki ESG,
- plan przejścia na zrównoważoną gospodarkę,
- cele redukcji emisji,
- analizę ryzyka w kwestiach ESG (podwójna istotność, łańcuch wartości),
- strategię ESG z uwzględnieniem interesów stron i roli zarządu firmy,
- przeprowadzenie konsultacji z pracownikami.
- Pilotażowe testowanie procesów raportowania, np. wdrażając dobrowolnie VSME.
Wiedza z praktyki dowodzi, że od powołania w firmie zespołu ds. ESG, kolejne kroki niezbędne do wdrożenia się w raportowanie ESG na bazie tzw. “dużych” standardów ESRS zajmuje od 1,5 roku do 2 lat, czyli dokładnie tyle, ile czasu dało wszystkim ogłoszone odroczenie tzw. “stop-the-clock”
Kontekst europejski: kierunek VSME!
Polska nowelizacja jest częścią szerszego trendu w Unii Europejskiej, gdzie trwają intensywne prace nad modyfikacją wymogów obowiązkowego raportowania ESG dla największych firm. Rozważane jest istotne zawężenie kręgu jednostek objętych obowiązkiem składania “dużych” raportów zrównoważonego rozwoju.
W zamian, powszechnie przyjmowanym kierunkiem jest zbliżenie nowych wymagań obowiązkowych do takiego zakresu i formy udzielania informacji ws. zrównoważonego rozwoju jaki obecnie oferuje dobrowolny “mały” standard ESG VSME.
