Dobrowolny Standard Raportowania Zrównoważonego Rozwoju dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw nienotowanych na giełdzie (VSME), opracowany przez Europejską Grupę Doradczą ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG)
Celem dobrowolnego Standardu VSME jest zapewnienie wsparcia dla mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw w obszarach:
a) zapewnianie informacji, które umożliwią zaspokojenie potrzeb dużych jednostek wymagających od swoich dostawców informacji na temat zrównoważonego rozwoju;
b) zapewnianie informacji, które umożliwią zaspokojenie potrzeb banków i inwestorów dotyczących dostarczania danych, ułatwiając w ten sposób jednostkom dostęp do finansowania;
c) poprawa zarządzania w zakresie kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem, które ich dotyczą, tj. wyzwań środowiskowych i społecznych, takich jak zanieczyszczenie oraz zdrowie i bezpieczeństwo własnych zasobów pracowniczych. Będzie to sprzyjać wzrostowi ich konkurencyjności i zwiększy ich odporność w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej;
d) przyczynianie się do rozwoju bardziej zrównoważonej gospodarki sprzyjającej zaangażowaniu społecznemu
Raport ESG wg Standardu VSME również podlega atestacji przez biegłych rewidentów. Dobrowolność sporządzenia, nie oznacza dowolności i nie uzasadnionej swobody w publikowanych treściach. Dokument VSME podlega opiniowaniu przez audytorów w trybie wymagań dla usług atestacyjnych KSUA 3000 i Krajowego Standardu Jakości. Audytorzy badając sprawozdanie finansowe mogą odmówić zaopiniowania tej części sprawozdania, która dotyczy informacji ws. zrównoważonego rozwoju, jeśli nie spełnia ona wymagań standardów ESG.
VSME ma charakter dobrowolny i ma zastosowanie do:
Standard VSME ma zastosowanie do firm, których papiery wartościowe nie są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym w Unii Europejskiej (nie są notowane na giełdzie).
VSME obejmuje jednostki małe lub średnie, o ile nie podlegają pod raportowanie obowiązkowe ESG według standardów ESRS.
Standard VSME ma również zastosowanie dla jednostek mikro, zapewniając dobrowolne ramy raportowania dostosowane do ich potrzeb.
W art. 3 dyrektywy 2013/34/UE zdefiniowano trzy kategorie małych i średnich jednostek w oparciu o wartość ich sumy bilansowej, przychodów netto ze sprzedaży oraz średnią liczbę zatrudnionych pracowników w roku obrotowym (w tym osób prowadzących działalność na własny rachunek, przedsiębiorstw niemających osobowości prawnej oraz notowanych na giełdzie mikroprzedsiębiorstw). Aktualne progi wyznacza Dyrektywa Delegowana Komisji (UE) 2023/2775 z dnia 17 października 2023 r. zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do dostosowania kryteriów wielkości przedsiębiorstwa dla mikro-, małych, średnich i dużych jednostek lub grup: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202302775)
Standard VSME składa się z dwóch modułów, które jednostka może wykorzystać jako podstawę do sporządzenia sprawozdania w zakresie zrównoważonego rozwoju:
Ujawnienia B1, B2 oraz podstawowe mierniki (B3–B12). Moduł ten określa podejście docelowe dla mikrojednostek i stanowi minimalny wymóg dla innych jednostek
Moduł ten określa dodatkowe punkty danych poza ujawnieniami B1–B11, które banki, inwestorzy oraz klienci korporacyjni mogą wymagać od jednostki w uzupełnieniu do modułu podstawowego.
Standard VSME przewiduje dwie opcje przygotowania „uproszczonego” sprawozdania w zakresie zrównoważonego rozwoju poprzez wykonanie raportu zawierającego informacje z jednego lub dwóch ww. modułów. Zastosowanie modułu podstawowego jest jednak warunkiem wstępnym do zastosowania modułu kompleksowego – przy czym, jednostki mikro, mogą sporządzać raport ESG VSME ograniczając się tylko do treści modułu podstawowego.
Oferta „ESG z BFC” skierowana jest zarówno do takich firm, które wdrażają raportowanie ESG obowiązkowo, jak też do firm lub organizacji społecznych, które wdrażają ESG dobrowolnie i chcą, aby odbywało się ono z zachowaniem unijnych standardów ESRS. Nasza oferta – co bardzo ważne – skierowana jest również do biegłych rewidentów, którzy potrzebują wsparcia ekspertów przy atestacji informacji w sprawach zrównoważonego rozwoju. Pozostajemy przy tym otwarci na pytania i zgłoszenia od wszystkich, którzy zajmują się ESG lub chcieliby się w tej dziedzinie rozwijać.
Po pierwsze, bardzo dobrze, że uprzednio wybrali Państwo jeden z najbardziej uniwersalnych standardów stosowanych dobrowolnie.
Niestety, pewne kwestie trzeba teraz porównać pomiędzy podejściem GRI – jako procedur co prawda istniejących dłużej, do tego bardziej rozbudowanych i znanych już na całym świecie, niemniej jednak „tylko” dobrowolnych, do rozwiązań wprowadzonych od teraz przez ESRS, jako wynikające z przepisów obowiązującego prawa. Część wskaźników, a zwłaszcza część standardów GRI tzw. „sektorowych” da się wykorzystać w nowym raportowaniu ESG, zwłaszcza gdy przepisy unijne na to pozwalają lub – jak w przypadku tzw. norm sektorowych, jeszcze ich w UE nie ma, gdyż dopiero się tworzą.
Należy zwrócić uwagę, że standardy ESRS porządkują sposób w jaki – zgodnie z unijnymi standardami – wszystkie firmy mają publicznie informować o tym na jakie naruszenia ESG są narażone i jak sobie z tymi naruszeniami radzą, względnie jak ich unikają.
Tak na prawdę, polskie przepisy ws. ESG istnieją już wiele lat i cały czas są aktualizowane lub dodawane nowe, zupełnie niezależnie od obowiązków raportowania informacji ws. zrównoważonego rozwoju.
W znaczeniu szerokim, przestrzeganie zasad ESG to po prostu implementacja na polski grunt, na poziomie konkretnego przedsiębiorstwa norm np. prawa ochrony środowiska, prawa pracy, prawa budowlanego, przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, prawa finansowego i wielu, wielu innych, specyficznych dla branży w jakiej działa dana firma (np. dotyczących opakowań, odpadów, energii, norm czasu pracy, procedur RODO, AML itp itd). Standardy ESRS nie wprowadzają same z siebie nowych norm prawnych do stosowania w działalności operacyjnej, ale porządkują sposób w jaki – zgodnie z nimi – wszystkie firmy mają publicznie informować o tym na jakie naruszenia ESG są narażone i jak sobie z tymi naruszeniami radzą, względnie jak ich unikają.
Chodzi o uniwersalną, standardową, porównywalną i publiczne dostępną informację, ważną z punktu widzenia tzw. podwójnej istotności (przykładowo, w odniesieniu np. do zasobów naturalnych: „co się robi aby nie eksploatować ich nadmiernie i jak jednocześnie jest się samemu uzależnionym od tego, że nadmiernie eksploatowane zasoby (przez siebie lub innych) mogą ulec wyczerpaniu?”)
Prace legislacyjne na obecnym etapie przewidują okres przejściowy, zapewne około 2 lat, w którym z mocy prawa, wszyscy biegli rewidenci wpisani na listę PIBR mają tymczasowe uprawnienia do atestacji raportów ESG.
Potem, przewiduje się nabywanie przez biegłych rewidentów tzw. „zielonej specjalizacji”. Informacje dostępne na stronach rządowych i samorządu zawodowego, pozwalają przypuszczać, że biegli rewidenci pozostaną w przyszłości jednostkami atestującymi ESG. Nowością jest jednak, że nowelizacja przepisów o rachunkowości oraz o rewizji finansowej, pozwoli biegłym dobierać sobie do współpracy przy audycie niezależnych ekspertów, specjalistów w konkretnych aspektach ESG, które dana jednostka musi zaraportować bądź fachowców od formalności jakich sporządzanie raportów ESG wymaga.
Niezależnie od ustawowo dozwolonego korzystania przez biegłych z usług eksperckich, sami biegli prawdopodobnie dzielić się będę w niedalekiej przyszłości na tych z dodatkowym, potwierdzonym urzędowo uprawnieniem ds. ESG oraz takich, którzy świadczyć będą wszystkie inne usługi biegłych rewidentów, w tym także audyt sprawozdań finansowych tych jednostek, które raportować ESG nie muszą.
Z wyborem oferty edukacyjnej lub usługi szkoleniowej – jak zresztą z wyborem każdej oferty – warto zachować ostrożność i zdrowy rozsądek. Trzeba przypomnieć, że publikowaniem informacji niefinansowej, w pewnej części pokrywającej się z zakresem regulowanym standardami ESG, lecz mającej do tej pory znacznie węższy zakres, do tego bez ogólnie obowiązującej formy, treści i bez rangi takiej jak dokumenty finansowe, do roku 2024 objętych było w Polsce – uwaga! – mniej niż 200 firm.
Dlatego oczywiście istnieją takie szkolenia, studia, kursy a nawet nieodpłatnie udostępniane w Internecie materiały informacyjne, które są użyteczne i niewątpliwie bardzo godne polecenia. Zwłaszcza oferty specjalistyczne, ukierunkowane konkretnie np. na obliczanie śladu węglowego, oferty branżowe np. gospodarki odpadami, zieloną energią, barierami architektonicznymi, wykluczeniem społecznym itp. Na takiej zasadzie, warto więc podjąć studia na kierunkach związanych w taki czy inny sposób z ESG w praktyce (np. europeistyka, ekonomia, studia politechniczne, ochrona środowiska itd). Niemniej, dobrze jest jednak unikać pojawiających się tu i ówdzie ofert w rodzaju „raportowanie ESG od A do Z, tylko u nas kompleksowy kurs w 16 godzin”. Tym bardziej, że część nowych przepisów – np. standardy atestacji, jeszcze się tworzy lub tak jak najnowsza Dyrektywa UE ws. należytej staranności obszarze ESG dopiero co zostały uchwalone.
Krąg podmiotów zobowiązanych do raportowania ESG poszerza się stopniowo obejmując w kolejnych latach między rokiem 2025 a 2029 poszczególne, nowe kategorie jednostek, a znakomita większość firm w raportowanie ESG włączona będzie raczej poprzez udzielanie informacji dla swoich dużych, często kluczowych kontrahentów lub banku finansującego działalność bądź ubezpieczyciela niż w ramach samodzielnego raportowania. ESG. Niemniej, jednostek, które do roku 2029 obejmie w Polsce obowiązek samodzielnego raportowania ESG będzie w zależności od przyjętych kryteriów od kilku do kilkunastu tysięcy.
Być może zainteresują Was wydarzenia z udziałem partnerów projektu „ESG z BFC”? Może przydatne będą inne aktualne informacje? Jeśli nie znalazłeś tutaj tego czego szukasz, napisz do nas! Dołącz i aktywnie pomóż w tworzeniu internetowego serwisu ESG.
Unia Europejska zapowiada odroczenie obowiązkowego stosowania tzw. „dużych” standardów ESRS ws. ESG, czyli „stop the clock”. Komisja Europejska przedstawiła w lutym 2025 r. pakiet uproszczeń Omnibus I, którego celem jest
Doskonała wiadomość dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce – Ministerstwo Rozwoju i Technologii udostępniło oficjalne polskie tłumaczenie Dobrowolnego Standardu Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (VSME). To kluczowy krok w poszerzania
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o rachunkowości, która teraz oczekuje jedynie na podpis prezydenta. Nowe przepisy wprowadzają więc zapowiadane wcześniej zmiany, które wejdą w życie już od 1 stycznia
Bona Fide – Rafał Marciniak
Zagłoby 11
35-304 Rzeszów
NIP: 9551147979
